Yumurtalık (over) Kistleri

YUMURTALIK KİSTLERİ
Yumurtalıklardaki büyümelerin büyük çoğunluğu selimdir. Doktorlar, yumurtalıkta normal bir kist bu­lunduğunu belirtmek için ‘kistik yumurtalık’ deyimini kullanırlar. Buna karşın ‘yumurtalık kisti’ sözcükle­ri, habis bir büyümeyi belirtir. Kist genişledikçe yu murtalık dokusu incelir ve sonuçta da kisti tümüyle çevreleyen ince bir katman durumuna gelir. Kimi kist­lerin 50 cm’lik bir çapa ulaştıkları ve içlerinin, sey­rek olarak pelvis boşluğuna kaçan, koyu, jelatinsi bir maddeyle dolu olduğu bilinmektedir.

Yumurtalık hücreleri ilkeldir  bebek bunlardan büyür ve bu yüzden de vücuttaki tüm dokuları üre­tebilecek gizil güce sahiptirler. Bir yumurtalık tümö­rünün içinde saç, diş, kemik ve kıkırdak bulunması çok sık görülen bir durumdur, dişler çoğu kez batın röntgeninde görülebilir.

Habis bir yumurtalık tümörü çeşitli boyutlarda olabilir ve genellikle katı ve serttir, ama tümörün or­tasında kistik alanlar bulunabilir. Buna karşın, bir kadın doğum uzmanının, karnınızı muayene ederek ve hatta iç muayeneyle bile, tümörün selim mi yoksa habis mi olduğunu anlayabilmesi olanaksız olabilir. Yumurtalık kistinin tipi ne olursa olsun, cerrahi çıkar­tım gerekecektir ve selim bir kisti habis bir kistten ayırabilmek ancak kistin mikroskopik olarak incelen-nioo.yle olanaklı olabilir. Kistin habis olması olasılı ,ğı yaşla birlikte artar.

Yumurtalık kistinin belirtileri
Küçük yumurtalık kistleri çok az belirti verirler, ama büyüdükçe karında şişme gözlenebilir. Çok büyürlerse, soluksuz kalmaya ve sık idrara çıkmayla be­liren mesane sıkıntısına yol açan bir basıya neden olabilirler. Bacak toplardamarlarına yaptıkları bası varisli damarlara, ayak bileklerinde şişmelere yol aça­bilir. Kusma ve kabızlık gibi sindirim bozuklukları or­taya çıkabilir.

Yumurtalık tümörlerinin vajina yoluyla kanama­ya yol açtığı, östrojen üretmiyorlarsa, seyrek görü­lür. Eğer östrojen üretiyorlarsa düzensiz kanamalara ve çok küçük kızlarda memeler ve meme başları gibi dişi cins özelliklerinin zamanından çok önce gelişme­sine neden olabilir.

Ani, şiddetli ağrılar seyrektir, ama eğer bir sap üstünde büyüyorlarsa ve bu sap bükülürse, eğer kist içine kanama olursa ve eğer büyük bir yumurtalık kisti yırtılırsa bu tür ağrılar yaşanabilir. Eğer sizde bir yumurtalık kisti varsa ve böyle ani bir ağrı du­yarsanız, hemen doktorunuzu uyarm. Yumurtalık kistlerinin enfekte olması, günümüzde çok seyrektir.

Bir yumurtalık kistinin tanısı
Karında geniş bir kitlenin ele gelmesi yumurtalık kistini düşündürür, ama tanı ancak araştırmacı cer­rahi ile konabilir. Kimi merkezlerde, alışılmış yönte­min ne olduğuna göre, cerrahlar ya bir ön laparoskopi (karm açılır, cerrah yumurtalığı doğrudan inceler ve bir girişim yapılmadan karın kapatılır) yaparlar ya da bir fiberoskopla inceleme yaparlar. Habislik tanısı, ancak tümöre biyopsi yapılır ve mikroskop altın­da incelenirse konulabilir. Çoğu cerrah, laparoskopi ya da fiberoptik inceleme sırasında yumurtalık dokusundan küçük bir örnek aîmaktansa, yumurtalığı tü­müyle çıkardıktan sonra mikroskop altında inceletme­yi yeğler.

Cerrahi yöntem
Herhangi bir cerrahi araştırma yapılmadan önce, konuyu cerrahınızla tümüyle tartışın ve cerrahi araş­tırma sırasında bulacağı şeylere göre, belirli bir eylem planında anlaşm. Ameliyat bittikten sonra, cerrahi ve histolojik raporları görme hakkınızı kullanın.

Selim bir tümör için: Eğer tümör selimse cerrahı­nız hemen hemen kesinlikle yalnız tümörü çıkarta­cak ve geri kalan yumurtalık dokusunu yerinde bıra­kacaktır. Vücudunuz dişi hormonları salgılamayı sür­dürecek ve yıllarca hormon eksikliğini giderme teda visi uygulamanızı gerektirecek bir yapay menopoz ya­şamayacaksınız. Kimi zaman kistler her iki yumurta lığı da etkileyebilir ve cerrahınız   öteki yumurtalıkta da tümör olsa bile yalnızca bir yumurtalığı çıkarmak­la yetinebilir. Çıkarılmayan yumurtalık, normal hor­mon düzeylerini sürdürmenizi sağlayacaktır. Bu olasılığı cerrahınızla kesinkes tartışın ve eğer olanak varsa böyle yapmasını isteyin.

Cerrahın her iki yumurtalığın büyükçe parçaları­nı çıkartıp hormon eksikliği sorunlarını engellemeye yeterli olacak kadar yumurtalık dokusunu dokunma­dan bırakması da olasıdır.

Habis bir tümör için: Eğer “yumurtalık kanseri ta­nısı konursa, cerrahınız yalnız tümörü değil, her iki yumurtalığı, rahmi ve fallop borularını da çıkartacak­tır. Eğer habis tümör küçükse ve eğer cerrahınız, ameliyat sırasında tümörün yavaş büyüyen bir tümör olduğundan kuşku duymazsa ameliyat sırasında frozen section denilen bir yöntemle çok kısa zamanda, tümörün tek bir yumurtalıkla ya da tek yumurtalığın küçük bir bölümüyle sınırlı olduğunu gösterebi­lecek bir histolojik rapor elde edilebilir) yalnızca tü­mörün ve tek bir yumurtalığın çıkarılması olasılığı da vardır.

Bu kistlerin prognozu (gidişi) nedir?
Yumurtalıktaki büyümelerin büyük çoğunluğun da, tedavi konusunda geleceğe umutla bakılabilir; selim yumurtalık kistlerinin cerrahi tedavilerinin sonucu, her zaman için şifadır.

Ama, yumurtalıklarında habis büyümeler olan az sayıda kadın için bu kadar iyi konuşamayız. Üreme yollarının öbür kanserlerinde de olduğu gibi, hasta­lığın prognozunda en önemli etken, tedaviye başlandı­ğında ne ölçüde geliştiği ve yayıldığıdır. Eğer büyü­me, tümüyle yumurtalıkla sınırlı kalmışsa, ameliyat tan beş yıl sonraki şifa oranı yüzde 90 kadar yüksek bir sayı olabilir..